نقطه الف

مصاحبه با استاد احمد پیله چی قزوینی

احمد پیله‌چی قزوینی گفت: مهمترین ویژگی خط نسخ، قابلیت بهره‌مندی همه انسان‌ها از آن است؛ یعنی خوانش آن برای همه به راحتی ممکن است. از این رو مهمترین خطی است که برای خوشنویسی قرآنی استفاده می‌شود.

استاد احمد پیله‌چی قزوینی، خوشنویس با بیان اینکه بیش از ۴۰ سال است که به هنر خوشنویسی مشغول است، اظهار کرد: سال‌هاست در انجمن خوشنویسان تهران و قزوین مشغول تدریس هستم و چهار دوره نیز عضو شورای سیاستگذاری دوسالانه خوشنویسی ایرانی بودم و هم اکنون نیز در این شورا مشغول به فعالیت هستم، همچنین داوری مسابقات مختلف خوشنویسی از دیگر اتفاقاتی است که در زندگی هنری من روی داده.

وی افزود: نستعلیق و شکسته نستعلیق خطوطی هستند که در آنها تبحر دارم و در این دو خط توانسته‌ام جوایز بسیاری کسب کنم که از آن جمله دو دوره جایزه برگزیده خوشنویسی جهان اسلام بوده است. مهمترین اتفاقی که در این حوزه برای من روی داد،‌ انتخاب شدن به عنوان یکی از ۱۰ هنرمند برگزیده هشت سال دفاع مقدس است که جایزه این بخش را از دستان مبارک مقام معظم رهبری دریافت کردم.

این خوشنویس درباره فعالیت هنری خود در جبهه‌های جنگ این گونه توضیح داد: در هشت سال دفاع مقدس ما دو شکل فعالیت داشتیم؛ فعالیت رزمی و هنری. یعنی زمانی که عملیات انجام نمی‌شد، ما مشغول پارچه‌نویسی و خوشنویسی برای رزمنده‌ها بودیم، اما وقتی که عملیات می‌شد اسلحه به دست می‌گرفتیم و هم‌دوش رزمندگان می‌جنگیدیم. درباره آن روزها همین نکته را بیان کنم که من معنویت و عرفان را به شکل واقعی در جبهه‌های جنگ مشاهده کردم.

وضعیت خوشنویسی بهتر از گذشته است

این مدرس درباره وضعیت فعلی خوشنویسی هم این‌گونه توضیح داد: اگر بخواهیم به صورت آرمانی به خوشنویسی نگاه کنیم باید گفت که باید راهی طولانی برای رسیدن به کمال طی کنیم، اما با توجه به ظرفیت‌هایی که داریم، خوشنویسی در زمان حال تجلی پیدا کرده است. وقتی این اتفاق را با وضعیت خوشنویسی در دوران پیش از پیروزی انقلاب مقایسه می‌کنیم، بهتر متوجه می‌شویم که چه پیشرفت‌هایی حاصل شده است.

پیله‌چی قزوینی در پاسخ به این که چرا خوشنویسی تا به این اندازه با کلام خدا پیوند خورده است؟ گفت: خوشنویسی بعد از ظهور اسلام قداست پیدا کرد و به نوعی روحی قرآنی به خود گرفت. برای همین پس از اسلام همیشه کلام خدا به واسطه خوشنویسی در معرض دید مردم قرار می‌گرفت و به نوعی زینت‌بخش خانه‌ها شد. درباره اهمیت خوشنویسی به کلامی از حضرت امیر (ع) اشاره می‌کنم که به مسلمانان توصیه می‌کنند خوشنویسی را فرا گیرند. حتی حضرت علی (ع) فرموده‌اند خط خوش از کلیدهای کسب روزی است.

وی به توضیح فوق اضافه کرد: خوشنویسی به واسطه کلام وحی است که معنویت پیدا می‌کند. برای همین اگر قرابت خوشنویسی با قرآن نباشد، این هنر شکلی سرد و بی‌روح به خود می‌گیرد که هیچ گونه جذابیتی نخواهد داشت. این گفته به نوعی نقد همان تفکر هنر برای هنر است که به نظرم یک تفکر انحرافی است که برای دور کردن هنر از معنویات وارد گفتمان این روزهای هنر شده است. مطلب دیگر اینکه نزدیکی خوشنویسی به کلام وحی به این معنا نیست که هنرهای دیگر نمی‌توانند قرآنی شوند؛ زیرا هر هنری که رشته کلامی و مفهومی خود را با سخنان خدا همراه کند، آن هنر قرآنی خواهد شد.

برگزیده جشنواره‌های مختلف خوشنویسی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه چرا خط نسخ تا به این اندازه در کتابت و خوشنویسی قرآنی رایج است؟ چنین توضیح داد: قرآن کریم کتابی برای تمامی انسان‌هاست. خط نسخ نیز چنین ویژگی دارد، یعنی خوانش آن برای همه به راحتی ممکن است. برای همین است که می‌بینیم مهمترین خطی که برای خوشنویسی قرآنی استفاده می‌شود، خط نسخ است، اما برخی مواقع جنبه زینتی نیز پیدا می‌کند، اتفاقی که در کاشی‌کاری مساجد نیز شاهد آن هستیم. در این شرایط استفاده از نستعلیق و شکسته نستعلیق امری رایج در خوشنویسی قرآنی است.

پیله‌چی قزوینی در پایان ادامه داد: امتیاز دیگر خط نسخ این است که اعراب به صورت جداگانه روی حروف قرار می‌گیرد. این امتیاز در خطوط دیگر وجود ندارد، اما این مسئله به نوعی از بار هنری اثر می‌کاهد. به همین دلیل است که می‌گویم نستعلیق به لحاظ هنری زیباترین خط است. این گفته نیز تنها کلام من نیست، بلکه بزرگان خوشنویسی جهان از جمله عثمان‌طه نیز به این امر تاکید دارند. عثمان‌طه در مدینه به من گفت که نستعلیق را دوست دارد و از هر موقعیتی برای نگارش این خط بهره می‌برد.

 منبع: ایکنا

• < قبلی
• بعدی >