نقدی از آقای عباس سیف آبادی بر آثار نمایشگاه اخیر استاد حسن قادر به همراه انتشار تصویر 3 اثر ایشان
- توضیحات
- دسته: نقد هنری
- منتشر شده در 21 مهر 1394
- نوشته شده توسط پایگاه هنری نقطه الف
نمایش خوش رایانویسی در موسسه فرهنگی اکو
در روز چهارشنبه 15 مهرماه 1394 استاد حسن قادر در افتتاحیه نمایشگاه خود در گالری دیپلماتیک سازمان فرهنگی اکو، میزبان نگاه های پر مهر مخاطبان بودند.
ایشان در مقدمه این نمایشگاه که به گفته خود، آن را خوش رایانویسی و یا دیجیکالیگرافی معرفی نموده اند، فعالیت خود را اینگونه تشریح نمودند:
سالهای زیاد، پس از هر بار مشق کردن و تولید یک قطعه شامل سطر، چلیپا و یا سیاه مشق، از خود می پرسیدم،
آیا یک خطاط یا خوشنویس و یا هنرمند این حوزه، با نوشتن حروف و کلمات در قالب و ترکیب های گوناگون روی کاغذ، صرفا مانند گذشته به دنبال روایت مضامین ادبی، آیات و احادیث برای خود و دیگران است؟
آیا خط محملی برای تجلی موضوعات گوناگون است؟
اگر چنین است پس جادوی نهفته در نوشتار و عناصر نوشتاری را کجا باید به نمایش گذاشت؟
آیا مشق فراوان و در نتیجه آن، برآمدن از عهده امر پاکیزه نویسی و اجرای بی نقص نوشتار هنر صرف است؟
آیا خط نمیتواند سرآغازی برای بیان باشد؟ بیان اسراری که در حروف و کلمات نهان است؟
آیا هنرمند این حوزه با درک این مهم، نباید برای عیان نمودن این اسرار قدم بردارد؟
اگر امروز تلاش بر این است که ما نیز تکثیر شده کسانی باشیم که سالها قبل از ما در این حوزه قلم رانده اند، پس خودمان که هستیم؟
پاسخ به سوالاتی از این دست را در مرور آثار گذشتگان به سادگی می یابیم.
"خودمان باشیم. زیرا که آنان نیز خودشان بودند که ماندگار شدند."
آنها به شایستگی با درک حقایق نوشتار، نه به تولید، بلکه به خلق آثاری پرداخته اند که درعرصه های گوناگون زندگی و زمان (چه گذشته، چه حال و چه آینده) نیز ساری و جاری است. نسخ خطی، قطعات ناب و فاخر، کتیبه ها، ظروف، سنگ قبرها، پوشاک و ...، همه یادگارهایی است که بیانگر درک گذشتگان از جادوی نوشتار بوده که در حد اعلای خود به نمایش گذاشته شده است.
و اما امروز نیز، میبایست با تکیه بر تجربیات گذشته، نگاه به آینده و بهره مندی از ویژگی های عناصر نوشتاری، میبایست به خلق آثار ماندگاری پرداخت که ارزشهای نهفته در آن، پاسخگوی نیازهای جامعه و نسل حاضر ما باشد. این پاسخگویی نیز، نبایست فقط محدود به ایران باشد و تلاش های فراوان برای جهانی کردن آن نیز باید صورت بپذیرد.
نمایشگاه حاضر، سعی بر آن داشته که به بخشی از این اهداف جامه عمل بپوشاند. در اینجا، قلم، مرکب و کاغذ برای تولید قطعه ای به کار گرفته شده اند که خود خمیرمایه ایست برای خلق یک اثر.
اهم تلاش در خلق این آثار آن بوده است که مخاطب با بداهه پردازی خیالی خود به خلق دوباره و چندباره این آثار در ذهن خود بپردازد.
"تلفیق"، شاید واژه مناسبی برای این لایه نگاری ها نباشد، ولی به ناچار از آن یاد میکنیم.
آثار موجود را نمیتوان قطعات سنتی خوشنویسی تلقی کرد. نمیتوان به آن لقب نقاشی خط یا خط نقاشی داد. این آثار تلفیقی از اندیشه، هنر و تکنولوژی است که در شاخه های گوناگون به کار گرفته شده است.
خوش رایانویسی یا دیجیکالیگرافی، واژه ایست که به شایستگی بار معنایی نهفته در این آثار را عیان میکند.
واژه خوش رایانویسی به معنی خوشنویسی با رایانه نیست. بلکه یادآور تلفیق هنر و تکنولوژی است. چون خلق این آثار به واسطه فرآیندی میسر بوده که در آن، قطعه خوشنویسی شده سرآغاز است.
حال به پرده برداری از ویژگی های خوش رایانویسی میپردازیم:
- در این سبک، آثار با تکیه بر محتوا، فرم و رنگ، قابلیت اثربخشی به حیطه وسیعی از مخاطبان ایرانی و سایر ملل را دارا هستند.
- اجرا، محدود به مواد و مصالح نبوده و قابلیت ارائه با هر نوع مواد و مصالحی، از چوب گرفته تا ابریشم، پلاستیک، پارچه و... را دارند
- به جهت اندازه، کاملا آزاد بوده و قابلیت ارائه در کوچکترین تا بزرگترین اندازه ها، بدون ذره ای تغییر کیفیت را دارند.
به واسطه این آزادی در ارائه، نوشتار، همانند گذشته فرصتی می یابد تا دوباره در بخش های گوناگون جامعه تسری کرده و در شاخه های مختلفی مانند معماری، محیط، پوشاک، بسته بندی، مایحتاج اولیه و سایر مواردی از این دست که توسط مخاطب قابل کشف و شهود است، میتوان از آن بهره برد. که این قابلیت ها، کمک شایانی به فرهنگ سازی و اعتلای جایگاه فرهنگ پارسی دارد.
با این تعاریف هدف استاد حسن قادر از برگزاری این نمایشگاه توجه به غنا و ظرفیت‌های موجود خط فارسی و پایه گذاری و معرفی خوشنویسی و رویکردهای مدرن آن به جامعه جهانی است.
در طی دهه های گذشته، هنرمندانی اعم از خوشنویس، نقاش، مجسمه ساز، معمار و ... تلاش هایی برای نمایش دیدگاه های تازه ی خود، در خوشنویسی داشته اند و پتانسیل های مختلف خط و خوشنویسی را مورد مطالعه و بررسی قرار داده اند. این تلاش ها در نهایت به خلق آثاری انجامید که از برخی به نیکی یاد می شود و برخی هم آنگونه که باید موفق نبوده اند که نقد این آثار در این مجال نمی گنجد و میباست جلسات متعددی را برای واکاوی آن ها صرف کرد تا شاید به نتیجه ای قابل قبول رسید.
استاد حسن قادر از آنجایی که کارشناس ارشد مرمت واحیای بناها و بافت ها می باشد و در کارنامه خود مشاوره، مشارکت، مطالعه، مدیریت و ... بسیاری از پروژه های باستانی و بناهای تاریخی را دارد، نیز با اندیشه ای برتر و هدفی بزرگ سال هاست که در این راه گام برداشته است که برخی از نتیجه های آن را در این نمایشگاه و انتخاب آثارشان می توان مشاهده کرد. ایده و تولید هر کدام از این آثار، در زمانی و بر اساس موضوعی خاص می باشد، تنوع آثار این مسئله را کاملا نشان می دهد.
ایشان که از اساتید مجرب دانشگاه علم و فرهنگ می باشد، گامی را در راه تلفیق هنر، تکنیک، متریال، تکنولوژی برداشته اند، حال باید دید که با گذشت زمان این حرکت می تواند همچون هنرهای گذشتگان ماندگار و تأثیرگذار باشد و آیا این آثار جایگاه و اثربخشی خود را میان هنرمندان صاحب اندیشه، فرهیختگان و بویژه عموم مردم می یابد؟
باید منتظر باشیم و ببینیم که ایشان در سال های آینده با این گام ها، ما را به کجا راهی می کنند.
